start | dodaj do ulubionych  |  kontakt

Strona główna

Powiat oleski

 

 

GEOGRAFIA

 

Powiat oleski położony jest w północno-wschodniej części województwa opolskiego, na skrzyżowaniu historycznych szlaków handlowych: bursztynowego z Bałtyku przez Morawy na południe Europy i solnego z Krakowa przez Wrocław na zachód Europy. Tutaj też krzyżują się obecnie drogi krajowe Katowice - Poznań oraz wiodące w kierunku Opola i Gliwic. Istnieje też wiele kilometrów dróg powiatowych i gminnych gwarantujących dobre połączenia ze wszystkimi miejscowościami powiatu, województwa i kraju. W jego skład wchodzi siedem gmin: Olesno, Dobrodzień, Gorzów Śląski, Praszka, Radłów, Rudniki i Zębowice. Pod względem rzeźby terenu powierzchnia powiatu stanowi płaszczyznę lekko pofałdowanych nizin wznoszących się na 200-300 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie znajduje się w okolicy Kościelisk (280 m n.p.m.) i nosi nazwę Wzgórza Biskupickiego. Ukształtowanie powierzchni i budowa geologiczna są wynikiem działania lodowca, o czym świadczyć mogą głazy narzutowe, jakie zachowały się do dzisiaj w miejscowościach Wichrów, Biskupice, Łomnica, Knieja.


Przez powiat przepływają trzy rzeki: Stobrawa - biorąca swój początek w okolicach Wachowic i wpadająca do Odry jako jej prawy dopływ, Prosna - ze źródłem w okolicach Biskupic oraz Liswarta - dopływ Warty. W wielu miejscach powiatu zlokalizowane są też stawy, których łączna powierzchnia to około 157,5 ha.


Dobrze rozwinięte jest rolnictwo. Średnia wielkość gospodarstwa rolnego wynosi około 9 ha. W uprawach dominują zboża i mieszanki zbożowe, a w hodowli trzoda chlewna i produkcja mleka. Oprócz rolnictwa, dominującymi dziedzinami gospodarki są: rzemiosło, usługi, stolarstwo meblowe i przemysł motoryzacyjny. W rejonie Olesna skupiona jest duża część drewnianego budownictwa sakralnego Górnego Śląska stanowiącego niewątpliwą atrakcję. Przez teren powiatu przepływa łącznie 16 rzek, co w połączeniu z dużą ilością lasów może być zachętą nie tylko dla amatorów wędkowania, ale i dla tych, którzy cenią odpoczynek w gospodarstwach agroturystycznych.

 

 

 

Historia powiatu oleskiego (aut. Elżbieta Lesik)


Utworzenie powiatu oleskiego nie było dziełem przypadku, lecz wynikiem istniejących tradycji kulturowych, politycznych, gospodarczych, a przede wszystkim utrzymującego się poczucia świadomości lokalnego organizowania życia i rozwiązywania jego istotnych problemów. Minione dwa ostatnie stulecia ukształtowały nie tylko granice terytorialne, ale także charakterystyczne dążenia, wyobrażenia i nadzieje współczesnych pokoleń.
Do połowy XIX w. powiat oleski był jednym z ważniejszych pod względem gospodarczym regionów Górnego Śląska. Obszar powiatu w 1782 r. - tj. ostatecznego ukształtowania się na Śląsku tej struktury organizacyjnej - wynosił 20 mil kwadratowych, tzn. około 87.790 ha. Pod względem administracyjnym podzielony był na 93 jednostki - dwa miasta i 91 wsi (łącznie z koloniami). We wsiach tych znajdowało się 95 folwarków, 33 szkoły, 83 młyny, 26 kościołów, 5 hut szkła, 4 blichy (miejsca bielenia płótna), 5 wielkich pleców, 15 świeżarek, 2 młyny papiernicze.
W związku z reorganizacją administracji w XIX w. powierzchnia powiatu uległa zmniejszeniu wskutek włączenia części osad wiejskich do sąsiednich powiatów. W latach 60-tych obszar powiatu wynosił 16,32 mil kwadratowych, ale wzrosła jednak liczba osad do 123.
Jak wynika ze stosunkowo dokładnego materiału opracowanego w 1787r. na polecenie Fryderyka II, powiat oleski zamieszkiwało 18.654 osób, a więc więcej mieszkańców niż w powiecie namysłowskim 16.429, kluczborskim 15.929, strzeleckim 14.893. Chociaż - poza Strzelcami - liczba ludności w miastach, siedzibach wymienionych powiatów była nieco wyższa. Jednak w Departamencie Bytomskim, do którego wówczas Olesno należało, takie miasta jak Tarnowskie Góry, Lubliniec opłacały niższe od Olesna podatki i roczne świadczenia na utrzymanie wojska.

Istotne zmiany administracyjne nastąpiły w 1816 r. wraz z ustanowieniem nowego podziału prowincji śląskiej i utworzeniem rejencji opolskiej do której wszedł powiat oleski zresztą wraz z całym departamentem bytomskim. Wcześniej jeszcze, bo w 1808 r. ukazała się pruska ordynacja miejska nadająca gminom miejskim rozległe kompetencje w zakresie samorządowym, wprowadzająca rady i zarządy miejskie, równocześnie uniezależniając je od dotychczasowych właścicieli. Z ordynacji tej skorzystały Olesno i Gorzów Śląski.
Istotą przemian ekonomicznych było likwidowanie powinności chłopskich wobec panów i nadawanie chłopom ziemi na własność. W wyniku edyktów regulacyjnych (1811 r.) następowało scalanie gruntów. Przy okazji zmuszono włościan do oddawania ziemi lepszej, co dokumentuje analiza księgi gruntowej dla Wojciechowa.

W XIX w. powiat oleski może poszczycić się wieloma wybitnymi indywidualnościami. Twórczość i dorobek kulturoznawczy Józefa Lompy znalazły miejsce w literaturze regionalnej i narodowej. Jednym z wybitniejszych przedstawicieli literatury śląskiej był poeta i dramaturg Jan Nikodem Jaroń pochodzący z Jastrzygowic. W kręgach muzycznych znany jest urodzony w Uszycach Emanuel Kania, kompozytor, pianista, nauczyciel gry na fortepianie. Charakterystyczne dla interesującego nas stulecia, trudy poszukiwania nowych dróg kształcenia i wychowania młodzieży podejmowali z powodzeniem i uzyskali rozgłos tacy pedagodzy jak Józef Jeziorowski rodem z Leśnej i z Olesna Antoni Luppa i Feliks Rendschmidt.


Powiat oleski w XIX w. jako istotne ogniwo w ówczesnej strukturze administracyjnej i w życiu gospodarczym Górnego Śląska. Atuty ekonomiczne to dobrze rozwinięte rolnictwo, rzemiosło i produkcja hutnicza, jednak głównie do połowy XIX w. Przetwórstwo i rzemiosło miało szansę rozwoju dzięki położeniu regionu. Wiele towarów wywożono poza granice do Królestwa Polskiego. Zamknięcie granicy z Kongresówką utrudniło ten handel. W II pół. XIX w. awans ekonomiczny ośrodków Górnego Śląska, mających łatwiejszy dostęp do surowców, przyczynił się do ugruntowania rolniczego charakteru powiatu.Olesno - jako siedziba starostwa prócz funkcji wynikających z jego organizacji było ważnym centrum życia kulturalnego.

Niezaprzeczalnym bogactwem tej ziemi byli i są jej mieszkańcy - gospodami, rzetelni, przywiązani do tradycji i obyczajów. Pomimo ciężkich doświadczeń, zawirowań historycznych XX w., stworzenia w ostatnich dziesięcioleciach prawie nowej społeczności, Oleśnianie, czerpiąc z doświadczeń minionych pokoleń, z większymi lub mniejszymi sukcesami budują swoją małą lokalną ojczyznę.

 

 

 

GOSPODARKA

 

Dzięki tak rozległym obszarom leśnym mamy w naszym powiecie dobrze rozwiniętą gałąź stolarstwa meblowego. Jest wiele małych i średnich przedsiębiorstw, a miasto Dobrodzień – to miasto stolarzy produkujących wspaniałe meble. Do największego przedsiębiorstwa w naszym powiecie należy firma „MEBLE – KLER”.
Przedsiębiorstwo to jest producentem najwyższej światowej jakości mebli wypoczynkowych. Firma ta została założona przez Piotra Klera w 1973 r. początkowo funkcjonowała jako niewielki, rodzinny zakład tapicersko-stolarski. Koniunktura w branży meblarskiej, osobowość właściciela, a przede wszystkim produkcja wyrobów o wysokiej jakości oraz standardzie, doprowadziły do dynamicznego rozwoju zakładu. Na początku działalności zakład zatrudniał dwie osoby, obecnie ma około 900 pracowników, a jego potencjał wytwórczy to pięć zakładów produkcyjnych, które znajdują się głównie w Dobrodzieniu. Kolejne lata inwestowania w nowoczesne urządzenia przyniosły znaczne powiększenie asortymentu mebli, podniesienie możliwości produkcyjnych i polepszenie jakości oferowanych wyrobów w sieci sklepów firmowych nie tylko w Polsce.

 

Fakty, które sprawiają, że powiat oleski dla nowych inwestorów i firm działających na jego terenie jest bardziej atrakcyjny, są takie, że posiada bogatą infrastrukturę, dogodne położenie komunikacyjne, wykwalifikowanych i kreatywnych młodych ludzi, atrakcyjne tereny inwestycyjne oraz rozwinięte usługi bankowe odpowiadające standardom światowych instytucji finansowych, a także dobre warunki otoczenia biznesu nie tylko do odbywania spotkań gospodarczych, ale również gwarantujące możliwość odpoczynku.
Atuty te wykorzystały firmy, które z powodzeniem rozpoczęły, a także prowadzą działalność na jego terenie. Największe z nich to:

 

"ORAS "
To filia produkcyjna fińskiego koncernu „ORAS", czyli producenta nowoczesnej armatury sanitarnej. W Polsce „ORAS” utworzył filię w listopadzie 1994 r. Firma ta jest spółką z o.o. w Warszawie działającą jako placówka handlowa i serwisowa wraz z magazynem. W kwietniu 1997 r. podpisano umowę zakupu udziałów w fabryce Standard Armatura w Oleśnie, co pokazuje, jaką wielką wagę firma „ORAS” przywiązuje do polskiego rynku. Będąc zdecydowanym liderem na rynku skandynawskim „ORAS” rozwinął eksport obejmujący cały świat. Główna siedziba koncernu znajduje się w Rauma w Finlandii. Firma osiągnęła wysoką pozycję dzięki kombinacji trzech podstawowych czynników: zastosowania permanentnego i rozwojowego programu badawczego, projektowania i wytwarzania przy wykorzystaniu najnowszej technologii oraz produkcji zgodnej z najwyższymi obowiązującymi w przemyśle poziomem jakości.

 

"MULTI-HEKK"
Firma ta powstała w 1990 r. Prowadzona jest jako spółka cywilna. Działalność firmy jest oparta na inwestycjach budowlanych w zakresie budownictwa mieszkaniowego wielorodzinnego, a także produkcji ceramicznych materiałów budowlanych. "MULTI-HEKK" to firma stale rozwijająca się, a co za tym idzie ciągle przybywa jej pracowników. Obecnie zatrudnia blisko 200 osób, a ponadto dla potrzeb prowadzonych inwestycji pracuje jeszcze ponad 500 pracowników w firmach ściśle z nią współpracujących. Podejmowane przez "MULTI-HEKK" działania realizowane są na terenie stanowiącym jej wyłączną własność. Ze środków własnych firmy realizowane są również kolejne etapy przedsięwzięć, czyli prace projektowe, zagospodarowanie terenu oraz doprowadzenia mediów. Powstawanie budynków mieszkalnych jest finansowane przez firmę, a także z przedpłat przyszłych właścicieli lokali. Rozwiązanie to wymaga od firmy mocnej kondycji finansowej, jednakże jest wygodne dla klientów. Bardzo ważne dla firmy jest osiągnięcie jak największych zdolności przerobowych w połączeniu z najwyższą jakością.

 

“VISTEON POLAND S.A.“
Firma ta, to największy pracodawca na terenie gminy Praszka. Powstała w latach 70-tych jako przedsiębiorstwo państwowe. Od 1 lipca 1998 r. pod nazwą Visteon Poland S.A. stanowi część spółki amerykańskiej Visteon Corporation, notowanej obecnie na Giełdzie Nowojorskiej i będącej jednym ze światowych, wiodących dostawców komponentów, systemów oraz modułów dla przemysłu motoryzacyjnego.
Fabryka ta należy do grupy zakładów produkcyjnych wytwarzających wyroby z grupy "chassis", czyli podwoziowych. Czynnie uczestniczy w życiu społeczności lokalnej, będąc jej aktywnym obywatelem, organizuje festyny i imprezy sportowe. Fundusz Visteon "See the Possibilities" finansuje i wspiera realizacje potrzeb lokalnych w sferze pomocy dzieciom oraz ochrony środowiska.

 

 

EKOLOGIA i TURYSTYKA

 

Walory środowiska naturalnego, stanowiące główną atrakcję turystyczną powiatu oleskiego są zarówno troską władz lokalnych dlatego wszystkie działania inwestycyjne prowadzone są w taki sposób, aby ich nie naruszyć. Malownicze położenie, czystość rzek, a także innych zbiorników wodnych, bogactwo lasów oraz istnienie wielu ciekawych zabytków przeszłości i zakątków przyrodniczych sprawia, że powiat oleski posiada doskonałe warunki do wypoczynku oraz rozwoju turystyki i agroturystyki.
Obecnie jest to miejsce wypoczynku odwiedzane przez turystów rodzimych, a także gości zagranicznych. Odwiedzając powiat można skorzystać z oferty hoteli wyposażonych w kompleksy gastronomiczne.
 

 

 

 

 

Autorem części wykorzystanych fotografii jest M. Dedyk.

 

Kluczborsko-Oleska Lokalna Organizacja Turystyczna